BMI
BMI (z ang. Body Mass Index) czyli Wskaźnik Masy Ciała jest popularnym i prostym narzędziem do oceny relacji masy ciała do wzrostu. Aby obliczyć wskaźnik BMI wystarczy podzielić rzeczywistą masę ciała (kg) przez wzrost (m sq.). Interpretacji wyników dokonuje się w oparciu o poniższą tabele.
Nie powinno oceniać się za pomocą tego wskaźnika stanu odżywienia dzieci i osób o zwiększonej masie mięśniowej.
Cukry proste – jednocukry (monosacharydy)
Grupa węglowodanów łatwo rozpuszczalnych w wodzie i szeroko występujących w produktach. Głównymi przedstawicielami jednocukrów są glukoza (cukier gronowy), fruktoza (cukier owocowy), galaktoza i mannoza. Najwięcej glukozy i fruktozy występuje w miodzie i owocach, głównie winogronach, czereśniach, dojrzałych bananach. Fruktoza jest słodsza niż glukoza czy sacharoza czyli powszechnie stosowany cukier. Często stanowi składnik lodów, soków, pieczywa.
Duża ilość w diecie cukrów prostych sprzyja rozwojowi nadwagi i otyłości, cukrzycy, hipertriglicerydemii, a także próchnicy zębów.
Cukrzyca
Jest to przewlekła choroba metaboliczna, której podstawowym objawem jest podwyższony poziom cukru ( glukozy ) we krwi. Cukrzycę dzieli się na następujące podstawowe typy:
Cukrzyca typu 1 zwana także cukrzycą młodzieńczą – wywołana jest zniszczeniem komórek beta trzustki, odpowiedzialnych za produkcję i wydzielanie insuliny ( insulina to hormon obniżający poziom cukru we krwi ). Ten rodzaj cukrzycy występuje częściej u ludzi młodych ( ale nie tylko) oraz u dzieci. Spośród chorych na cukrzycę, na typ 1 choruje 15 – 20 % chorych. Jedynym możliwym leczeniem tej choroby jest podawanie insuliny oraz właściwe odżywianie i wysiłek fizyczny.
Cukrzyca typu 2 cukrzyca dorosłych – w tym rodzaju cukrzycy przyczyną podwyższonego poziomu cukru nie jest brak insuliny, ale jej niedobor lub nieprawidłowe działanie w organizmie ( oporność na działanie insuliny ). Najczęściej cukrzycy typu 2 towarzyszy otyłość oraz bardzo często nadciśnienie tętnicze. Ten rodzaj cukrzycy występuje najczęściej u ludzi starszych. Początkowo leczenie tej choroby opiera się na stosowaniu odpowiedniej diety, dostosowanego do możliwości chorego wysiłku fizycznego oraz doustnych leków hipoglikemizujących ( przeciwcukrzycowych ). Wszyscy jednak chorzy na cukrzycę typu 2 wymagają po pewnym ( różnym ) czasie trwania choroby leczenia insuliną. Pewna grupa osób młodych, poniżej 35 roku życia, cierpi na odmianę cukrzycy typu 2 – MODY ( maturity onset diabetes of the youth ).
Nadwaga i otyłość
Nadwaga i otyłość to choroby przewlekłe charakteryzujące się nadmiarem masy ciała uwarunkowanym nadmiernym rozrostem tkanki tłuszczowej na skutek przyjmowania wraz z dietą większej ilości energii niz zapotrzebowanie dobowe. Aby dokładnie zdefiniować otyłość należy określić ilość tłuszczu w ciele (czyli zbadać skład ciała) i jego rozmieszczenie. W tym celu najczęściej stosowane są pomiary antropometryczne, które umożliwiają między innymi obliczenie wskaźnika BMI I WHR oraz metoda bioimpedancji elektrycznej.
Wynik BMI zawarty w przedziale 25 – 29,9 kg/m sq. świadczy o nadwadze.
Wynik BMI powyzej 30 kg/m sq. wskazuje na otyłość.
Wartości przekraczające 40 kg/m sq. oznaczaja otyłość olbrzymią.
Otyłość stwierdza się na podstawie ilości tłuszczu w ciele. W przypadku kobiet o otyłości świadczy ilość tłuszczu powyżej 33%, natomiast w przypadu męzczyzn powyżej 25%.
WHR
WHR (z ang. Weist – Hip Ratio) jest to wskaźnik pozwalajacy okreslić rozmieszczenie tkanki tłuszczowej. Rozróżniamy dwa typy otyłości androidalny (typu jabłko) I gynoidalny (typu gruszka).
Typ androidalny zdecydowanie częściej występuje u mężczyzn I charakteryzuje się nagromadzeniem tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha I niestety zwięszka ryzyko chorob układu krążenia, cukrzycy, nadciśnienia tętniczego. Typ gynoidalny otyłości charakteryzuje głównie kobiety I także przyczynia się do licznych powikłań, stanowiąc poważne obciążenie dla układu kostno – stawowego.
Aby obliczyć swój wynik WHR wystarczy podzielić obwód talii w cm przez obwód bioder w cm.